اسهال (Diarrhea) در نوزادان و کودکان

علت اسهال در کودکان

اسهال زمانی رخ میده که بدن برای خلاص شدن از شر میکروب ها به وجود میاد و بیشتر موارد از چند روز تا یه هفته طول می کشه.

اسهال می تونه همراه با تب، حالت تهوع، استفراغ، گرفتگی عضلات، کم آبی بدن و حتی بثورات ایجاد میشه.

شایع ترین دلایل اسهال کودکان 

عفونت از ویروس هایی مانند روتاویروس، باکتری هایی مانند سالمونلا و به ندرت انگل هایی مانند ژیاردیا. ویروس ها شایع ترین علت اسهال کودکان هستن.

همراه با مدفوع شل یا آبکی، علائم عفونت گاستروانتریت ویروسی اغلب شامل استفراغ، معده درد، سردرد و تب هس.

هنگام درمان گاستروانتریت ویروسی - که می تونه 5 تا 14 روز طول بکشه - جلوگیری از دست دادن مایعات مهم هس.

لازم هس که شیر مادر اضافی یا محلول آبرسانی خوراکی (ORS) و به نوزادان و خردسالان بدین.

آب به تنهایی سدیم، پتاسیم و سایر مواد مغذی کافی برای آبرسانی ایمن به کودکان بسیار خردسال نداره.

حتماً با پزشک خود در مورد مقدار مایعات مورد نیاز فرزندتون، نحوه اطمینان از دریافت اونا، زمان دادن اونا و نحوه مراقبت از کم آبی صحبت کنین.

کودکان بزرگ‌تر مبتلا به اسهال می‌تونن هر چیزی و که دوست دارن برای هیدراته موندن بنوشن، از جمله ORS. بستنی همچنین می تونه راه خوبی برای رسوندن مایعات به کودکی باشه که استفراغ کرده و نیاز به آبرسانی آهسته داره.

داروهایی مانند ملین ها یا آنتی بیوتیک ها نیز می تونن منجر به اسهال در کودکان و همچنین بزرگسالان بشن.

برای اسهال خفیف ناشی از دارو، کودک و به طور ایمن هیدراته نگه دارین.

اگه یه دوره آنتی بیوتیک باعث اسهال کودک شما میشه، حتما دارو و ادامه بدین و با پزشک خود تماس بگیرین.

پزشک ممکنه کاهش دوز، تغییر رژیم غذایی، افزودن یه پروبیوتیک یا تغییر به یه آنتی بیوتیک دیگه و توصیه کنه.

مطالعات نشون میده که ماست با کشت های زنده یا پروبیوتیک ها می تونه به کاهش اسهال ناشی از آنتی بیوتیک ها کمک کنه.

کشت ها و پروبیوتیک ها به بازسازی باکتری های سالم روده که توسط آنتی بیوتیک ها کشته شدن کمک می کنن.

مسمومیت غذایی هم می تونه باعث اسهال در کودکان بشه.

علائم معمولاً به سرعت ظاهر میشن، ممکنه شامل استفراغ باشه و در عرض 24 ساعت از بین میرن.

درمان اسهال ناشی از مسمومیت غذایی مانند اسهال ناشی از عفونت هس: کودک خود رو هیدراته نگه دارین و در صورت هرگونه سوال با پزشک خود تماس بگیرین.

سایر علل اسهال عبارتند از بیماری روده تحریک پذیر، بیماری کرون، کولیت اولسراتیو، آلرژی غذایی و بیماری سلیاک. اگر مطمئن نیستین که چه چیزی باعث اسهال فرزندتون شده، با پزشک خود تماس بگیرین.

شناخت نشونه های کم آبی بدن 

کم آبی بدن یکی از نگران کننده ترین عوارض اسهال در کودکان هس. اسهال خفیف معمولاً باعث از دست دادن قابل توجه مایعات نمی شه، اما اسهال متوسط یا شدید می تونه.

کم آبی شدید خطرناک هس. می تونه باعث تشنج، آسیب مغزی و حتی مرگ شه. علائم کم آبی بدن و بشناسین. اگه فرزندتون موارد زیر و داره با پزشک خود تماس بگیرین:

• سرگیجه و سبکی سر
• دهان خشک و چسبناک
• ادرار زرد تیره، یا ادرار بسیار کم یا بدون ادرار
• هنگام گریه کردن، اشک کم میاد یا اصلاً اشک نمی ریزه.
• پوست خنک و خشک
• کمبود انرژی

اگر فرزند شما:

• خیلی مریض به نظر میرسه.
• بیش از سه روز اسهال داشته.
• کمتر از 6 ماه سن داره.
• استفراغ مایع سبز یا زرد خونی هس.
• نمی تونه مایعات و نگه داره یا بیش از دو بار استفراغ کرده.
• تب مداوم داره یا زیر 6 ماه سن داره و تب بالای 100.4 درجه فارنهایت داره (با دماسنج رکتوم مشخص میشه).
• کم آبی به نظر می رسه.
• مدفوع خونی داره.
• کمتر از یه ماه سن داره و سه بار یا بیشتر اسهال داره.
• بیش از چهار مدفوع اسهالی در هشت ساعت دفع می‌کنه و به اندازه کافی نوشیدنی نمی‌نوشه.
• سیستم ایمنی ضعیفی داره.
• بیش از دو ساعت معده درد داره.
• در نوزادی 6 ساعت و اگر کودک 12 ساعت هس ادرار نکرده.

مراقبت از کودک مبتلا به اسهال در خونه 

بیشتر موارد اسهال در کودکان به دلیل گاستروانتریت ویروسی هس و تا زمانی که کودک دچار کم آبی نشه، با مراقبت های خونگی قابل درمان هس. اگر از کودکی در خونه مراقبت می کنین، زیرا او اسهال ناشی از گاستروانتریت داره:

در صورتی که علائم یا علائمی و در لیست بالا مشاهده کردن، فوراً اونا رو نزد پزشک ببرین - اینا ممکنه نشون دهنده موارد جدی باشه. نوزادان زیر 6 ماه و همیشه باید نزد پزشک برد.

نوزادانی که با شیر مادر بزرگتر از 6 ماه تغذیه میشن باید به تغذیه با شیر مادر ادامه بدن اما باید دفعات بیشتری از شیر مادر تغذیه شن. اگر استفراغ کردن، بعد از هر بار بهشون نوشیدنی بدین. همچنین می تونین برای 12 ساعت اول محلول آبرسانی خوراکی یا آب به اونا بدین.

نوزادانی که از شیشه تغذیه میشن باید شیر خشک‌شون و با محلول آبرسانی خوراکی یا آب در 12 ساعت اول جایگزین کنن، سپس می‌تونن شیرخشک طبیعی و در مقادیر کم، بیشتر از تغذیه معمولی مصرف کنن. در صورت استفراغ باید بعد از هر بار نوشیدنی این کار تکرار بشه.

محلول های آبرسانی خوراکی برای نوزادان و کودکان نوپا مبتلا به اسهال و هر کودکی با اسهال یا استفراغ مکرر به شدت توصیه میشه. به کودکان بزرگتر مقدار کمی مایعات بدین تا اغلب – مثلاً هر 15 دقیقه یکبار – بنوشن.

محلول های آبرسانی خوراکی بهترین هستن، اما اگه اونا رو ننوشن، کوردیال بسیار رقیق شده (یه قسمت کوردیال به 20 قسمت آب) یا نوشابه یا آبمیوه رقیق شده ممکنه با احتیاط استفاده شه. از نسخه های رژیمی یا کم کیلوژول استفاده نکنین.

روش دیگه، محلول آبرسانی خوراکی و میشه سرد کرد یا به شکل بلوک های یخ برای مکیدن کودک درآورد.

به کودک خود نوشیدنی های رقیق نشده حاوی قند زیاد، مانند نوشیدنی های ورزشی، لیموناد یا کوردیال ندین – اونا می تونن اسهال یا کم آبی بدن و بدتر کنن.

کودکان مبتلا به گاستروانتریت ممکنه غذای جامد و رد کنن، اما خوب هس تا زمانی که دچار کم آبی یا استفراغ نباشن، هر چه زودتر به رژیم غذایی عادی خود بازگردن.

داروهای ضد اسهال یا داروهای ضد استفراغ (ضد استفراغ) و به کودکان ندین مگه اینکه پزشک تون توصیه کنه زیرا ممکنه مضر باشن.

مطمئن شین که کودک شما استراحت می کنه.

اونا رو به مهد کودک، پیش دبستان یا مدرسه نفرستین تا زمانی که به مدت 24 ساعت اجابت مزاج نداشته باشن.

پیشگیری از اسهال در کودکان 

گاستروانتریت شایع ترین علت اسهال در کودکان هس. بسیار عفونی هس و به راحتی بین افراد به خصوص بین کودکان پخش میشه. شما می تونین با موارد زیر به کاهش گسترش گاستروانتریت کمک کنین:

• شستن مرتب دست ها به خصوص بعد از تعویض پوشک و قبل از شیر دادن
• شستن دست ها قبل از تهیه غذا و بعد از رفتن به توالت
• پوشیدن دستکش هنگام تمیز کردن اسهال یا استفراغ و بستن اون در کیسه پلاستیکی قبل از گذاشتن در سطل زباله
• پیروی از شیوه های بهداشتی در تهیه مواد غذایی
• دور نگه داشتن کودک از مهدکودک یا مدرسه تا زمانی که به مدت 24 ساعت اجابت مزاج نداشته باشه.
• واکسینه شدن نوزادان در برابر روتاویروس

خلاصه

اسهال معمولاً به زمانی اشاره داره که افراد حداقل سه بار در روز مدفوع آبکی دفع می کنن.

علل احتمالی مختلفی برای اسهال وجود داره و بسته به مدت زمانی که ادامه داره، این بیماری می تونه حاد یا مزمن باشه. بدون درمان، این وضعیت می تونه منجر به عوارض شدید شه.

به این ترتیب، استفاده از داروهایی برای کمک به تسکین علائم اسهال توصیه میشه.

هر دو گزینه OTC و نسخه تجویزی در دسترس هستن که هدف اونا کاهش سرعت عبور محتویات از روده و افزایش جذب مایعات هس.

در بسیاری از موارد، اسهال در عرض چند روز برطرف میشه. با این حال، اگر علائم بیش از 2 روز ادامه داشت، بهتره با پزشک تماس بگیرین.

چرا دکتر بهار اشجعی و انتخاب کنیم؟

دکتر بهار اشجعی متخصص جراحی کودکان و نوزادان در تهران و همچنین عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران هستن. ایشان به طور تخصصی در درمان و جراحی انواع بیماری‌های کودکان و نوزادان پسر و دختر مشغول به کار هستن.

با توجه به تحصیلات و سال‌ها تجربه‌ی درمان وجراحی ایشون، دکتر بهار اشجعی یکی از بهترین پزشکان منتخب برای درمان و جراحی کودکان و نوزادان هستن.

راه های ارتباط با ما

مطب: تهران ـ انتهای بلوار کشاورز، رو به روی درب شرقی بیمارستان امام خمینی، ساختمان شیشه ای سبز، پلاک ۳۷۰ ساختمان ۴۱۶ طبقه ۳ واحد ۱۹

تلفن:

۰۲۱-۴۴۸۰۶۶۶۸

۰۲۱-۴۴۸۴۱۸۶۲

منبع: https://dr-ashjaei.com/