زمانی که دهانه مجرای ادرار بهطور غیرطبیعی از نوک آلت تناسلی خارج شود بیماری هیپوسپادیاس به وجود میاد. این وضعیت نوزادان را تحت تاثیر قرار می دهد که به دلیل رشد نامناسب ناحیه تناسلی در دوران بارداری هست.
با توجه به محل قرارگیری دهانه، هیپوسپادیاس به انواع قدامی، میانی یا خلفی طبقه بندی کرد. بیماری هیپوسپادیاس خفیف یا محل سوراخ در نزدیکی نوک آلت تناسلی 50 درصد از همه موارد را تشکیل می دهد و از این رو شکل رایج این بیماری هست.
محل قرارگیری در قسمت زیرین شفت رو میانه و در کیسه بیضه خلفی نام دارد.
علت دقیق این وضعیت ناشناخته هست. با این حال، چند عامل مرتبط با بیماری وجود دارد مانند:
عوامل خارجی: برخی داروها، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و آفت کش ها در دوران بارداری و مسائل مربوط به سلامت مادر باعث رشد نامناسب جنین می شود و منجر به بیماری هیپوسپادیاس می شود.
سابقه خانوادگی: سابقه خانوادگی این بیماری خطر تولد نوزاد با هیپوسپادیاس رو افزایش می دهد.
عوارض مرتبط با بارداری: برخی از زنان در دوران بارداری به فشار خون بالا مبتلا می شوند.
فشار خون بالا می تواند خون رسانی به جنین رو قطع کند و باعث ایجاد محدودیت در رشد شود که منجر به هیپوسپادیاس می شود.
داروهای فشار خون هم احتمال تولد جنین با هیپوسپادیاس رو افزایش می دهد.
عوامل محیطی: مطالعات نشان می دهد که بین نوزادان مبتلا به هیپوسپادیاس و تعامل آنها با هورمون ها و ترکیبات شیمیایی محیط وجود دارد.
آلاینده های موجود در محیط مثل اختلالات غدد درون ریز می تواند باعث عدم تعادل هورمونی شوند که منجر به این وضعیت می شود.
مواد شیمیایی مانند PCB ها، PCDF ها، دیوکسین ها و آفت کش ها می تواند باعث این بیماری شوند.
برخی از این اختلالات می تواند باعث کاهش سطح تستوسترون شوند و همچنین می تواند استروژن رو تقلید کنند و بر رشد آلت تناسلی مردانه تأثیر بگذارند.
ژنتیک: تغییرات ژنی ممکن است در تغییر هورمون هایی که نحوه رشد اندام تناسلی مردانه را تحریک می کند، نقش داشته باشند.
سن مادر بالای 35 سال: تحقیقات نشان می دهد که ممکن است خطر ابتلا به هیپوسپادیاس در نوزادان پسر متولد شده از زنان بزرگ تر از 35 سال وجود داشته باشد.
عواملی مانند چاقی و داروهای تشنج هم مشکوک به هیپوسپادیاس در نوزاد هستند.
انواع هیپوسپادیاس به محل دهانه مجرای ادرار بستگی دارد:
برخی از کودکان برای صاف کردن آلت تناسلی و تغییر موقعیت مجرای ادرار نیاز به جراحی دارند. پزشکان معمولا این جراحی را زمانی انجام می دهند که نوزادان بین سه تا دوازده ماهه باشند.
برخی از کودکان ممکن است به جراحی ترمیمی دوم نیاز داشته باشند، به خصوص اگر نوع شدیدتری از هیپوسپادیاس داشته باشند.
جراح بیمار را تحت بیهوشی عمومی با بی حسی موضعی انجام می دهد تا درد را تا حد امکان کم کند.
عمل جراحی معمولا کمتر از دو ساعت طول می کشد و اکثر بیماران در همان روز به خانه می روند. جراح باید:
مطمئن شود که آلت تناسلی صاف هست.
مجرای ادرار رو طوری حرکت دهد که از نوک آلت تناسلی خارج شود.
از نظر زیبایی ظاهر آلت تناسلی رو بهبود ببخشد و در صورت تمایل خانواده، ختنه را انجام دهد.
در بسیاری از کودکان یه کاتتر (لوله) برای تخلیه مثانه در حین بهبود آلت تناسلی وارد می شود. کاتتر معمولا در عرض یک هفته برداشته می شود.
تحقیقات زیادی نشان می دهد که 24-32٪، 7-12٪ و 3-4٪ بیماران به ترتیب به دو، سه و حتی چهار ترمیم نیاز داشتند. نتایج موفقیتآمیز، پس از جراحیهای متعدد، در حدود 88٪ ثابت شده است.
جراحی هیپوسپادیاس میزان موفقیت بالایی دارد. اکثر ترمیم ها مادام العمر هستند و آلت تناسلی کودک شما به طور طبیعی و سالم عمل می کند.
مانند هر نوع عمل جراحی دیگری، هزینه جراحی هیپوسپادیاس هم به عوامل مختلفی بستگی دارد. از موارد تاثیرگذار بر هزینه جراحی هیپوسپادیاس می شود به شدت بیماری، پوشش بیمه بیمار، بیمارستان یا کلینیکی که جراحی در اجا انجام می شود و پزشک معالج کودک نام برد.
هیپوسپادیاس اگر خفیف باشد و بهموقع درمان شود، معمولاً تأثیر قابلتوجهی بر باروری یا عملکرد جنسی در آینده ندارد. اما در موارد شدید یا درماننشده، برخی مشکلات ممکن است ایجاد شود که در ادامه به آنها پرداخته میشود.
۱. انزال غیرطبیعی
در نوع شدید هیپوسپادیاس، بهخصوص زمانی که مجرای ادرار در قسمت پایینی آلت تناسلی قرار دارد (مثل نوع پرینیال یا پنوسکروتال)، مسیر خروج منی از حالت طبیعی خارج میشود.
این مسأله ممکن است باعث انزال به سمت پایین یا خارج از واژن شود که در مواردی میتواند احتمال باروری طبیعی را کاهش دهد.
در جراحی اصلاحی، بازسازی مجرا بهگونهای انجام میشود که مسیر طبیعی انزال بازسازی شود، اما ممکن است در بعضی موارد پیچیده نیاز به چند مرحله جراحی باشد.
۲. اختلال در نعوظ و رابطه جنسی
در موارد شدید یا درماننشده، انحنای آلت تناسلی (کوردی) ممکن است باقی بماند که این موضوع میتواند:
باعث درد هنگام نعوظ یا اختلال در دخول در رابطه جنسی شود. در جراحیهای موفق، انحنای آلت بهطور کامل اصلاح میشود و مشکل خاصی در عملکرد جنسی ایجاد نمیشود.
۳. اثر روانی بر اعتماد به نفس جنسی
یکی از اثرات مهم هیپوسپادیاس که گاه نادیده گرفته میشود تأثیر روانی آن در سنین بلوغ و بزرگسالی است.
اگر ظاهر آلت تناسلی به هر دلیل دچار ناهنجاری باقی بماند یا زخم و اسکار زیادی پس از جراحی دیده شود ممکن است فرد درگیر اضطراب بدنی یا کاهش اعتماد به نفس جنسی شود.
بنابراین اصلاح کامل و مشاوره روانشناسی در نوجوانان مبتلا، در موارد لازم، میتواند کمککننده باشد.
نتیجهگیری
در مجموع اگر هیپوسپادیاس در دوران کودکی بهدرستی و بهموقع درمان شود در بیشتر موارد هیچ تأثیری بر باروری یا عملکرد جنسی در بزرگسالی نخواهد داشت.
اما در موارد شدید، درماننشده یا جراحی ناموفق، ممکن است مشکلاتی از جمله انزال غیرطبیعی، انحنای آلت و نگرانیهای روانی بروز کند.
بنابراین انتخاب جراح باتجربه، پیگیری درمان و مراقبتهای پس از جراحی، کلید پیشگیری از عوارض بلندمدت این بیماری هستند.
درباره دکتر بهار اشجعی
دکتر بهار اشجعی دارای بورد فوق تخصصی در جراحی کودکان و نوزادان از پزشکان منحصر به فرد و ماهر در زمینه جراحی اطفال و کودکان در تهران هستند، ایشان دوره پزشکی عمومی رو در دانشگاه شهید بهشتی تهران گذراندند و بعد از اتمام دوره پزشکی عمومی به تحصیل در رشته جراحی عمومی در دانشگاه شهید بهشتی تهران پرداختند، بلافاصله بعد از فارغ التحصیلی در رشته جراحی عمومی، در رشته جراحی اطفال پذیرفته شدن و دوره جراحی اطفال رو در دانشگاه علوم پزشکی تهران گذراندند و موفق به کسب رتبه اول کشوری در برد فوق تخصصی جراحی اطفال شدند.
راه های ارتباط با ما
مطب: تهران ـ انتهای بلوار کشاورز، رو به روی درب شرقی بیمارستان امام خمینی، ساختمان شیشه ای سبز، پلاک ۳۷۰ ساختمان ۴۱۶ طبقه ۳ واحد ۱۹
تلفن:
بیمارستان کودکان تهران: تقاطع خیابان طالقانی و ولیعصر، روبروی جهاد کشاورزی، پلاک ۴۵۴
بیمارستان لاله شهرک غرب: تهران ، شهرک غرب ، فاز ۵ ، خیابان سیمای ایران ، نبش فلامک جنوبی
منبع: https://dr-ashjaei.com/