انواع مختلف تالاسمی -Thalassemia

بهترین رژیم غذایی برای بیماران تالاسمی

تالاسمی یه اختلال خونی است که از طریق ژن ها از والدین به فرزندانشون منتقل میشه. تالاسمی زمانی اتفاق میوفته که بدن قادر به تولید پروتئین کافی به نام هموگلوبین نیس.

داشتن رژیم غذایی مناسب می تونه به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به تالاسمی کمک کنه. افراد مبتلا به تالاسمی مانند افراد دیگه نیاز به خوردن غذاهای مغذی دارن، اما در مصرف آهن باید مراقب باشن.

اختلال تالاسمی چیه؟

تالاسمی یه اختلال خونی ژنتیکی هس که با تولید غیرطبیعی هموگلوبین مشخص میشه و منجر به کاهش گلبول های قرمز و سطح هموگلوبین در بدن میشه.

هموگلوبین، پروتئینی که در گلبول های قرمز خون وجود داره، وظیفه حمل اکسیژن رو در سراسر بدن انجام میده.

تالاسمی ناشی از جهش در ژن های مسئول تولید هموگلوبین هس که منجر به کاهش تولید یا ساختار غیر طبیعی هموگلوبین میشه.

اکثر افراد مبتلا به تالاسمی شروع به تجربه مشکلات سلامتی مثه کم خونی، رنگ پریدگی پوست، و ضعف از چند ماه پس از تولد، طبق خدمات بهداشت ملی بریتانیا، می کنن.

آزمایش تالاسمی در دوران بارداری خیلی مهمه. می تونه به تشخیص زودهنگام صفت تالاسمی، ارزیابی خطر برای نوزاد و مداخله و درمان زودهنگام کمک کنه.

تشخیص زودهنگام تالاسمی در جنین، پزشکان رو قادر می کنه تا برای مداخلات و درمان های پزشکی مناسب بلافاصله پس از تولد برنامه ریزی کنن.

درمان های پزشکی شامل انتقال خون، درمان کیلاسیون آهن و سایر اقدامات حمایتی برای مدیریت علائم تالاسمی و بهبود کیفیت زندگی کودک هس.

انواع مختلف تالاسمی 

هموگلوبین از دو بخش مختلف آلفا و بتا ساخته شده.

1. تالاسمی آلفا

آلفا تالاسمی مینور زمانی اتفاق میوفته که فرد یه ژن آلفا گلوبین جهش یافته (از یکی از والدین) و سه ژن آلفا گلوبین طبیعی (از والدین دیگر) رو به ارث می بره.

افراد مبتلا به آلفا تالاسمی مینور معمولاً کم خونی خفیف دارن. در مورد صفت تالاسمی آلفا، یه فرد دو ژن آلفا گلوبین جهش یافته (یکی از هر والدین) و دو ژن آلفا گلوبین طبیعی رو به ارث می بره.

اکثر افراد مبتلا به تالاسمی آلفا علائمی رو نشان نمیدن، اما ناقل این بیماری هستن. بیماری هموگلوبین H شکل شدیدتری از تالاسمی آلفا هس که در اثر حذف سه ژن آلفا گلوبین (به ارث رسیده از هر دو والدین) ایجاد میشه.

افراد مبتلا به بیماری هموگلوبین H ممکن ه کم خونی متوسط ​​تا شدید رو تجربه کنن و ممکنه گاهی نیاز به تزریق خون داشته باشن.

2. تالاسمی بتا

بتا تالاسمی مینور زمانی اتفاق میوفته که فردی یه ژن بتا گلوبین جهش یافته (از یکی از والدین) و یه ژن بتا گلوبین طبیعی (از والدین دیگر) رو به ارث ببره.

افراد مبتلا به بتا تالاسمی مینور معمولا کم خونی خفیف دارن.

بتا تالاسمی اینترمدیا شکل متوسطی از بتا تالاسمی هس که باعث کم خونی متوسط ​​تا شدید میشه، اما به طور کلی برای زنده موندن نیازی به تزریق خون منظم نداره.

بتا تالاسمی ماژور یا کم‌خونی کولی شدیدترین شکل تالاسمی بتاس که از به ارث بردن دو ژن بتا گلوبین جهش یافته (یکی از هر والدین) ایجاد میشه.

افراد مبتلا به بتا تالاسمی ماژور از دوران کودکی کم خونی شدید دارن و برای زنده موندن نیاز به تزریق خون منظم همیشگی دارن.

رژیم غذایی مناسب افراد مبتلا به تالاسمی 

افراد مبتلا به تالاسمی می تونن با پیروی از یه رژیم غذایی متعادل و مغذی برای حمایت از سلامت کلی بهره ببرن.

توصیه های غذایی خاص ممکنه بسته به نوع و شدت تالاسمی و همچنین نیازهای سلامت فردی متفاوت باشه.

1. غذاهای غنی از ویتامین و مواد معدنی

برای اطمینان از دریافت کافی ویتامین ها، به خصوص ویتامین B9 و مواد معدنی (مانند کلسیم و منیزیم) انواع میوه ها و سبزیجات رو در رژیم غذایی خود قرار بدین.

ویتامین B9 برای تولید گلبول های قرمز خون ضروریه و میشه اونو از سبزیجات برگ دار، لوبیا، غلات غنی شده و مرکبات به دست آورد.

کلسیم و منیزیم برای سلامت استخوان‌ها مهمن ودر محصولات لبنی، شیرهای گیاهی غنی‌شده، آجیل، دانه‌ها و سبزیجات برگ‌دار وجود دارن.

2. مصرف پروتئین کافی

از پروتئین بدون چربی مثه مرغ، ماهی، تخم مرغ، لوبیا، عدس و توفو استفاده کنین. برای رشد، ترمیم و نگهداری بافت های بدن شما مورد نیازه.

3. آبرسانی

با نوشیدن مایعات فراوان، به خصوص آب و آبمیوه های تازه، هیدراته بمونین. هیدراتاسیون مناسب به گردش خون کمک می کنه و می تونه به جلوگیری از عوارضی مثه لخته شدن خون کمک کنه.

4. وعده های غذایی متعادل

از وعده‌های غذایی متعادل، شامل کربوهیدرات‌ها (غلات کامل مانند برنج قهوه‌ای، کینوآ و نان سبوس‌دار)، پروتئین، چربی‌های سالم (آووکادو، آجیل، دانه‌ها و روغن زیتون) و انواع میوه‌ها و سبزیجات استفاده کنین.

پرهیز غذایی بیماران تالاسمی

افراد مبتلا به تالاسمی باید در مورد برخی غذاها محتاط باشن تا به مدیریت موثر این بیماری کمک کنن. مواردی که باید از اونا اجتناب کنین:

1. مکمل های آهن

در بتا تالاسمی مینور، سطح آهن به طور معمول طبیعی یا کمی زیاد میشه. پس، مهمه که یه رژیم غذایی متعادل بدون مکمل آهن اضافی مصرف کنین مگه اینکه پزشک توصیه کنه.

در بتا تالاسمی ماژور، اضافه بار آهن به دلیل تزریق مکرر خون شایع هس.

ممکنه است آهن بیش از حد در خون انباشته شه، بنابراین طبق گفته مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری، غذاهای حاوی آهن ممکنه محدود بشه.

غذاهای غنی از آهن مثه ماهی، گوشت و سبزیجاتی مانند اسفناج رو کمتر مصرف کنین. در عوض، روی غذاهایی با محتوای آهن متوسط ​​مانند لوبیا، عدس، توفو و سبزیجات برگ‌دار تمرکز کنین.

2. مکمل های ویتامین C

ویتامین C باعث افزایش جذب آهن از منابع گیاهی میشه. در حالی که این می تونه برای افرادی که سطح آهن پایینی دارن مفید باشه، ممکنه به اضافه بار آهن در افراد مبتلا به تالاسمی که در حال حاضر ذخایر آهن اضافی دارن، کمک کنه.

3. الکل

الکل می تونه منجر به آسیب کبد بشه، که برای افراد مبتلا به تالاسمی که ممکنه در حال حاضر در معرض خطر عوارض کبدی به دلیل بار بیش از حد آهن یا مسمومیت آهن مرتبط با انتقال خون باشن، نگران کننده اس. برای محافظت از کبد خود، مصرف الکل رو به حداقل برسونین یا از اون اجتناب کنین.

4. کلسیم و لبنیات بیش از حد

برخی از داروهای آهن که برای کاهش اضافه بار آهن استفاده میشه، می‌تونه به کلسیم متصل شه و اثربخشی اونا رو کاهش بده. مصرف بیش از حد کلسیم از مکمل ها یا محصولات لبنی ممکنه در درمان اختلال ایجاد کنه.

5. قند و غذاهای فرآوری شده رو محدود کنین.

مصرف تنقلات شیرین، آب نبات، نوشابه و غذاهای فرآوری شده حاوی چربی های ناسالم و مواد افزودنی رو به حداقل برسونین. این غذاها می تونه به التهاب کمک کنه و ممکنه بر سلامت کلی تأثیر منفی داشته باشن.

6. غذاهای دریایی خام و گوشت های نیم پز

افراد مبتلا به تالاسمی ممکنه سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشن یا بیشتر مستعد ابتلا به عفونت باشن. مصرف غذاهای خام یا نیم پز، به ویژه غذاهای دریایی و گوشت، خطر ابتلا به بیماری های ناشی از غذا رو افزایش میده.

افراد مبتلا به تالاسمی باید میوه و سبزیجات مصرف کنن و مصرف غذاهای فرآوری شده رو محدود کنن. بسته به نوع تالاسمی، باید مراقب مصرف آهن هم باشن.

یکی از راه‌های درمان کم‌خونی اینه که گلبول‌های قرمز بیشتری برای حمل اکسیژن برای بدن فراهم کنیم.

اینو میشه از طریق انتقال خون انجام داد، یه روش ایمن و متداول که در اون شما خون رو از طریق یه لوله پلاستیکی کوچک وارد یکی از رگ های خونی خود دریافت می کنین.

برخی از افراد مبتلا به تالاسمی - معمولاً مبتلا به تالاسمی ماژور - نیاز به تزریق خون منظم دارن زیرا بدن اونا مقادیر کمی هموگلوبین تولید می کنه.

افراد مبتلا به تالاسمی اینترمدیا ممکنه گاهی نیاز به تزریق خون داشته باشن، مانند زمانی که عفونت یا بیماری دارن.

افراد مبتلا به تالاسمی مینور یا خصوصیت معمولاً نیازی به تزریق خون ندارن زیرا یا کم خونی ندارن یا فقط دارای کم خونی خفیف هستن.

در بسیاری از مواقع افراد مبتلا به تالاسمی برای کمک به درمان کم خونی، ویتامین B مکمل معروف به اسید فولیک تجویز میشه.

اسید فولیک می تونه به رشد گلبول های قرمز خون کمک کنه. درمان با اسید فولیک معمولاً در کنار سایر درمان ها انجام میشه.

توصیه های غذایی برای تالاسمی مینور

اگه تالاسمی مینور دارین، در اینجا چند توصیه غذایی خاص داریم:

پروتئین های گیاهی و گوشت سفید (مانند مرغ و بوقلمون) رو بیشتر مصرف کنین.

اجتناب از گوشت قرمز و غذاهای دریایی؛ اینها حاوی سطوح بالایی از "منبع مطمئن هم-آهن" قابل جذب هستن و جذب سایر اشکال آهن رو افزایش میدن.

از غذاهای حاوی ویتامین C پرهیز کنین یا اونا رو جدا از غذاهای غنی از آهن مصرف کنین (زیرا ویتامین C جذب آهن رو افزایش میده)، مثه:

• مرکبات
• گوجه فرنگی
• فلفل دلمه ای

غذاهایی رو انتخاب کنین که دارای آهن باشن، که بدن شما اونا رو به خوبی جذب نمی‌کنه، از جمله:

• تخم مرغ
• شکلات
• غلات
• سبزیجات ریشه ای مانند سیب زمینی و هویج
• میوه های خشک مانند کشمش، هلو، آلو و انجیر
• برای جلوگیری از پوکی استخوان و کاهش جذب آهن، از غذاهای لبنی مانند شیر، پنیر و ماست برای کلسیم استفاده کنین.

شامل غلات و حبوبات مثه گندم، ذرت، جو، برنج، لوبیا، سویا، عدس و نخود فرنگی باشه.

چای و قهوه بنوشین، ترکیبات موجود در قهوه و چای (تانن ها) برای کاهش جذب آهن شناخته شده.

غذاهای غنی از ویتامین E رو بیشتر مصرف کنین، مانند:

میوه هایی مانند هلو و مارچوبه

روغن های گیاهی، مانند روغن آفتابگردان، روغن سویا، زیتون و روغن ذرت

آجیل هایی مانند بادام زمینی، فندق، بادام و گردو

دکتر بهار اشجعی، پزشک درمانگر اختلالات خون در کودکان و نوزادان

دکتر بهار اشجعی یکی از بهترین و حرفه‌ای ترین پزشکان فوق تخصص کودکان و نوزادان هستن که علاوه بر درمان و جراحی انواع بیماری‌های کودکان از جمله فتق کشاله ران و یا فتق ناف، هیپوسپادیاس و یا عدم نزول بیضه و … به درمان و بهبود اختلالات و بیماری‌هایی دیگری نظیر تالاسمی در کودکان مشغول هستن.

ایشان فارغ التحصیل رشته جراحی تخصصی کودکان و نوزادان از دانشگاه علوم پزشکی تهران هستن و علاوه بر تحصیلات عالی، تجربه، مهارت و سابقه بسیار خوبی نیز دارن.

راه های ارتباط با ما

مطب: تهران ـ انتهای بلوار کشاورز، رو به روی درب شرقی بیمارستان امام خمینی، ساختمان شیشه ای سبز، پلاک ۳۷۰ ساختمان ۴۱۶ طبقه ۳ واحد ۱۹

تلفن:

۰۲۱-۴۴۸۰۶۶۶۸ 

۰۲۱-۴۴۸۴۱۸۶۲

بیمارستان کودکان تهران: تقاطع خیابان طالقانی و ولیعصر، روبروی جهاد کشاورزی، پلاک ۴۵۴

بیمارستان لاله شهرک غرب: تهران ، شهرک غرب ، فاز ۵ ، خیابان سیمای ایران ، نبش فلامک جنوبی

منبع: https://dr-ashjaei.com/